Günümüzde enerji ve bunun verimli kullanılması en önemli unsurlardan olup, ön izolasyonlu boruların en temel kullanım amacı ısı kaybını olabilecek en düşük seviyede tutarak enerjiden en yüksek verimin alınmasıdır. Teorik olarak ısı kaybının hesaplanması için aşağıdaki hesap yöntemi kullanılabilir.
İlk olarak, ortalama akışkan sıcaklığı hesaplanır;
Tm (˚C) : Akışkanın ortalama sıcaklığı
Tg (˚C) : Gidiş yönündeki suyun sıcaklığı
Td (˚C) : Dönüş yönündeki suyun sıcaklığı
Tt (˚C) : Dış ortam sıcaklığı
Ön yalıtımlı boru sisteminin toplam ısıl iletkenlik direncinin hesaplanabilmesi için öncelikle sistemin her katmanının ayrı ayrı dirençlerinin hesaplanması gerekir.
Taşıyıcı Boru Isıl İletkenlik Direnci;
Rtbi(m.°C / W) : Taşıyıcı boru ısıl iletkenlik direnci
Diç (m) : Taşıyıcı boru iç çapı
Ddış(m) : Taşıyıcı boru dış çapı
λtb(W / m.°C) : Taşıyıcı boru ısıl iletkenlik katsayısı (Tablo 1)
Servis Borusunun Cinsi |
Isıl İletkenlik Katsayısı (W/m.˚C) |
Siyah Çelik |
76 |
Paslanmaz Çelik |
16 |
PP-R |
0,15 |
Bakır |
400 |
CTP |
0,31 |
Polietilen |
0,43 |
Tablo 1: Taşıyıcı Boru Cinslerine Göre Isı İletkenlik Katsayısı
Poliüretan İzolasyon Isıl İletkenlik Direnci;
Rpur(m.°C / W) : PUR izolasyon ısıl iletkenlik direnci
Dkbiç(m): Kılıf boru iç çapı
λpur(W / m.°C): PUR izolasyon ısıl iletkenlik katsayısı (0,026 W / m.°C alınabilir)
HDPE Kılıf Borusu Isıl İletkenlik Direnci;
Rkb(m.°C / W) : Kılıf borusu ısıl iletkenlik direnci
Dkbdış(m): Kılıf borusu dış çapı
Dkbiç(m) : Kılıf borusu dış çapı
λkb(W / m.°C): Kılıf borusu ısıl iletkenlik katsayısı
Dış Ortam Isıl İletkenlik Direnci;
Rt(m.°C / W) : Toprak ısıl iletkenlik direnci
Z(m) : Toprak dolgu yüksekliği
λt(W / m.°C): Toprağın ısıl iletkenlik katsayısı [Tablo 2]
Cinsi |
Yoğunluk (kg/m3) |
Hacimsel Nem Oranı % |
Isıl İletkenlik Katsayısı (W/m.˚C) |
Kum |
1500 |
4 |
1,04 |
1800 |
14 |
1,7 |
|
Killi Toprak |
1500 |
23 |
1,5 |
2000 |
28 |
2,6 |
Tablo 2: Toprağın Isıl İletkenlik Katsayısı
Rtddış(m.°C / W): Kılıf borusu dış taşınım direnci
hhava(W / m².°C): Hava taşınım katsayısı
Gidiş – Dönüş Boruları Arasındaki Isıl İletkenlik Direnci;
Rtbiç(m.°C / W): Gidiş – dönüş borularının arasındaki ısıl iletkenlik direnci
C (m) : Gidiş – dönüş borularının eksenleri arasındaki mesafe
Tüm direnç faktörleri hesaplandıktan sonra, ön izolasyonlu boru sisteminin toplam ısıl iletkenlik direnç değeri aşağıdaki formüllerden hesaplanabilir;
U (W/m.˚C) : Toplam ısı iletkenlik katsayısı
Ön izolasyonlu borularda metre başına toplam ısı kaybı;
Q (W / m) : Metre başına toplam ısı kaybı
Tüm hesaplamalara göre hattın sonundaki akışkan sıcaklığını hesaplamak için aşağıdaki formülden yararlanılabilir.
L (m) : Hattın uzunluğu
m (kg/ sn) : Su debisi
Cp(J / kg.°C) : Akışkan özgül ısısı [Tablo 3]
Tson(°C) : Akışkanın son sıcaklığı
Sıcaklık (˚C) |
Yoğunluk (kg/m3) |
Özgül Isı (Kj/kg ˚C) |
0 |
1000 |
4210 |
5 |
1000 |
4204 |
10 |
1000 |
4193 |
20 |
998 |
4183 |
30 |
996,02 |
4179 |
40 |
992,06 |
4179 |
50 |
988,14 |
4182 |
60 |
983,28 |
4185 |
70 |
977,52 |
4191 |
80 |
971,82 |
4198 |
90 |
965,25 |
4208 |
100 |
957,85 |
4219 |
Tablo 3: Suyun Fiziksel Özellikleri